CHỮ NÔM o l'Attica Scritta Vietnamita è i so Contributi Passati à a Letteratura Vietnamita - Seczione 3
Hits: 1010
Nguyễn Khắc Kham
... esse continuatu per a sezione 2:
II. Caratteri chinesi utilizati in cumminazzioni per a ripresentazione in Ch ô nm
Ogni volta chì un caratteru chianu ùn pudia micca rapprisintà un Chữ Nòm cù a so lettura sino-vietnamita o similitudini sonore di a so lettura sino-vietnamita, dui caratteri cinesi sò stati utilizati, l'unu cum'è significativu, l'altru cum'è foneticu.
L'scelta di u caratteru cinese per esse adupratu cum'è foneticu hè stata basata annantu à i dodici règule detti sopra Hồ Ngọc cẩn circa similitudini di sonu. In quantu à u significatu, era usatu per esse rappresentatu da un caratteru cinese o un radicale cinese.
Es .: + caratteru Nôm 𠀧 (ba, tre) hè cumpostu di a fonetica -bar (leghje ba) è u significatu di significatu trè.
+ Carattaru Nôm 𢬣 (tay, manu) hè cumpostu di u significatu Manu (manu) è u foneticu oo (leghje stà).
+ Carattaru Nôm 啉 (trăm, centu) hè cumpostu di u significatu 百 (centu) è u foneticu 林 (leghje sè).
+ Carattaru Nôm 𪡔 (ra, per esce) hè cumpostu di a fonetica 出 (leghje la) è u significatu (per esce).
Questi esempi mostranu chì u significatu ùn hà micca una pusizione fissa. In principiu, si trova nantu à a manu sinistra. Tale hè u casu cù u sicondu esempiu quì sopra. Tuttavia, per raghjone estetiche, u significatu pò cambià a so pusizioni.
Cusì si pone à u latu drittu in u primu esempiu, in u cima in u terzu è in u fondu in u quartu. In questu ultimu, sempre per a stessa ragione, pò ancu esse posta annantu à u latu drittu di a seguita. In casu hè custituita da unu di i 214 radicali di u Lessicu cinese, a so pusizione hè a stessa cosa chì avissi di solitu un radicalu in u caratteru chinoisu in causa.
Es .: + caratteru Nôm 吶 nòi (parlà) induve u radicale 口 hè à u latu manca.
+ Carattaru Nôm 𩾷 quạ (corbu, corvo) induve u radicale 鳥 hè à u latu drittu.
+ Carattaru Nôm 𥵛 innò (pianu, grande cestera di vincitori) induve u radicale 竹 hè nantu à a cima.
+ Caratteru Nôm 峼longu (entraole, core) induve u radicale Un corehè in fondu.21
Excepcionalmente, in pochi Chữ Nòm custituita da dui caratteri cinesi utilizati in cunglisazione, i dui cumpunenti puderanu indicà u significatu. Dunque avemu una pura Chữ Nòm. Cusì morfema vietnamita giFRATELLO SOLE SORELLAi or trFRATELLO SOLE SORELLAi (celu, celu) hè riprisentatu da u Chữ Nòm 𡗶, sè stessu una cumminazione di dui caratteri chinesi Ghjurnata e Sopra. Ùn ci hè mancu un suggerimentu più remoto di a pronuncia.22
certi Ch ô Nò pò ancu esse cumpostu di un significatu di Chữ Uva o caratteru cinese cù una lettura sino-vietnamita è un cumpostu foneticu da Chữ Nòm. Cusì morfema vietnamita lFRATELLO SOLE SORELLAi (parola, discorsu, dichjarazione) hè riprisentatu in Nòm 口 𡗶 da u complicatu grafema chì hè custituitu da u radicali cinese 口 usatu comu significatu è di Chữ Nòm (giFRATELLO SOLE SORELLAi or trFRATELLO SOLE SORELLAi) usatu cum'è foneticu.23
Cù queste pochi eccezzioni, Chữ Nòm di stu sicondu tipu sò cumposti di significatu è una fonetica, tramindui purtati da caratteri cinesi.24 Tuttavia qualchi testi in Chữ Nòm in particulare quelli di missiunarii cattolici è quelli riprodotti da copiati revelanu una tendenza à mantene solu u foneticu per suppressione di u significatu.
Eccu un esempiu citatu da Hồ Ngọc cẩn.
A frasa: Cò xưuna mancu (Esiste avà è avà) era rapprisintatu in Nòm 𣎏 固 初 尼 da i missiunarii cattolici cusì: mentre averia da esse trascrittu nurmalmente in Nòm a siguenti: 有 固 汖 今 尼 secondu Hồ Ngọc cẩn o cum'è seguente: 固 有 汖 哰 secondu u pruf. Nguyễn Quang Xỹ è u pruf. Vũ Văn Kính25.
Questa simplificazione di Chữ Nòm pò esse in generale cunta per a necessità di i copiati di Nòm testi per salvà u tempu. Secondu Dươn Quellang Hàm, a listessa mutivazione puderebbe sottolineà alcune forme abbreviate specificamente vietnamite di caratteri chinesi aduprate per a ripresentazione in Chữ Nòm.
Es .: + Morfema vietnamianu làm (fà) hè riprisentatu in Nòm by 爫, forma abbreviata di caratteru chinese 為.
+ Morfema vietnamita ci (esse) hè riprisentatu in Nòm by Luo, forma abbreviata di caratteru chinese 羅.26
In più di i tipi di sopratuttu Chữ Nòmè à dì quellu di Chữ Nòm trascrittu da un unicu caratteru chinese è quellu di Chữ Nòm trascritti da una cumminazione di parechji caratteri chinesi, una menzione speciale deve esse fatta di i seguenti Chữ Nòm 𠀫 𠀪 (khề-khà, [di voce] per esse cutling è arruvinatu) è 乒 乓 (khệnh-khạng, esse svugliu; camminà lentamente cum'è una persona impurtante, mette in l'aria).27 Quessi Chữ Nòm di un tipicu unicu sò stati truvati da u Prof. Nguyễn Quang Xỹ è u pruf. Vũ Văn Kính in un puema in Chữ Nòm by Cao Bá Quát, un pueta scholaru sottu Imperatore Tự Ðức. Sicondu l'autori di Tự- Ðiển Chữ Nòm (Dizionario di Chữ nòm), questi dui Chữ Nòm sfideriate ogni analisi quant’è a so struttura. In modu persunale, ci dumandemu se sò stati creati da i vietnamiti nantu à a basa di u listessu principiu di a custruzione cum'è u caratteru chinu mudernu ping pàng or tennis di tavulinu o sì tali sò solu un semplice casu di piena coincidenza.28
... cuntinuà in a sezzione 4 ...
VE MORE:
◊ CHỮ NÔM o l'Attica Scritta Vietnamita è i so Contributi Passati à a Letteratura Vietnamita - Seczione 2.
◊ CHỮ NÔM o l'Attica Scritta Vietnamita è i so Contributi Passati à a Letteratura Vietnamita - Seczione 1.
◊ CHỮ NÔM o l'Attica Scritta Vietnamita è i so Contributi Passati à a Letteratura Vietnamita - Seczione 4.
NOTES:
21 Dương Quảng Hàm, op. citatu, pp. 279-279b. - 三 根 谷 徹, 安南 語 [Tiếng Un Nam], 世界 言語 概 說 下 卷, 研究 社, 1955. 三 根 谷 徹, 漢字 ガ ら 口 一 マ 字 へ [Từ chữ Hán chuyển cantava chữ Latin], 月刊 百科, 7 No 70, 1968, pp.15, 16, 25.
22 Dương Quảng Hàm, pagina 103. Nguyễn Ðình Hoà, op. citatu, pagina 272.
23 Dương Quảng Hàm, op. citatu. pagina 103. Mineya Toru, ops. citatu.
24 Sicondu u Prof. Hoàng Xuân Hãn, Chữ nôm hè stata inizialmente basatu nantu à principiu foneticu. In seguitu solu diventò ideograficu cunghjuntendu dui elementi: un foneticu è un significatu, ma prima di sta ultima tappa, avia adupratu uni pochi segni peculiari chì, aghjuntu à i fonetichi, indicavanu chì u caratteru cinese impiegatu cum'è foneticu era diversu. in significatu da a morfema vietnamita per esse ripresentatu da ellu in nôm.
Eccu un estratto di u so studiu nantu à u signu di Girolamo Maiorica si dumanda nantu à a materia: "Les Vietnamiens ont cherché à améliorer le système en distinguant la deuxième catégorie de caractères de la première catégorie par l’accolement aux caractères “phonétiques” d’un signe particulier dont le sens nous reste encore mystérieux. Enfin la dernière amélioration consiste à remplacer ce signe par une partie idéographique qui est un caractère chinois ayant le même sens que le mot Vietnamien qu'on veut transcrire ou avoir un sens générique rapportant à ce mot Vietnamien. Voici quelques exemples illustrant cette méthode. Le sud se dit nám 𠄼 in Vietnam, mot provenant du caractère chinois qui se prononce nan in Chinois actuel. Les Vietnamiens utilisent ce caractère pour transcrire le son et le mot nám. O esiste in Vietnamien des sons voisins de ce dernier, par exempli nám qui a deux sens: a cinq et Année. Les Vietnamiens ont trancrit ce son par le même caractère chinois qui veut dire Sud, parfois en lui accolant un signe particulier. C’est la méthode purement phonétique. Pour faciliter la leçon et la compréhension du texte, souvent ils adjoignent au caractère précédent, soit le caractère chinois qui veut dire a cinq pour le sens a cinq, soit le caractère Chinois qui veut dire Année pour le sens Année. " In quantu à u segnu peculiar supra, Prof. Hoàng Xuân Hãn hà aghjuntu a nota di seguente nota "J'ai décelé sept de ces signes, dont deux semblent se retrouver dans les caractères de Si-Hia paga qui esiste au Nord-ouest de la Chine de l'époque des T'ang jus-qu'à la fin des Song, ce qui me fait penser chì les écritures locales des pays limitrophes de la Chine du temps des T'ang pourraient avoir une origine commune d'ordre administratif".
Hoàng Xuân Hãn, "Giroloam Maiorica, ses oeuvres en langue Vietnamienne conservées à la Bibliothèque nationale de Paris”. Archivum Historicum Società Iesu Extractum e vol. XXII, 1953. Institutum Historicum SI Roma, Borgo Santu Spirito, 5 pagina 206.
25 Hồ Ngọc Cẩn, op. citata pagina 166. Nguyễn Quang Xỹ, Vũ Văn Kính, op. cited, pp. 165, 508, 859.
26 Sicondu u Prof. Kono Rokuro, a forma abbreviata vietnamita 爫 s'assumiglia à a forma abbreviata di u caratteru per u verbu coreanu 為 {ha "fà”} In u socalled tho in Antica Corea. U caratteru chữ Nôm, hà aghjustatu, hè una forma abbreviata di u caratteru chì hè stata aduprata per a parolla 羅 {ci "esse”}. Questu ci ricurdeghja dinò l'abbreviazione simile in Coreanu tho (). Kono Rokuro, op. cited a pagina 101. Vede ancu Mineya Toru, Annango, pagina 860.
27 Nguyễn Quang Xỹ, Vũ Văn Kính, op. citatu, Lời Nói đầu (predefinitu) pagina viii.
28 Kanagae Nobumitsu, 鐘 ヶ 江信光: 中國 語 辭典 - Zhonguo yu cidian [Từ điển tiếng Trung Quốc], 大學 書 林, 昭和 四十 七年 [1972], pp.612.
NOTES:
** U titulu di e sezzioni, i testi in grassu è l'immagine seppia presentata sò stati stabiliti da Ban Tu Thu thanhdiavietnamoc.com.
◊ Fonte: Istitutu di Studii Sino-Nom.
BAN TU THƯ
03 / 2020