U ghjocu KITE di u populu vietnamita
Hits: 93
In ghjorni passati, u ghjocu di kite custituiscenu un veru cuncorsu, è i premii attribuiti à i vincitori sò generalmente di valore.
Comu prova, unu hà u seguente dicendu cumuni:
"Tenite strettu u cordone /Cầm dây cho chắc
Agitatela regularmente /Lúc lắc cho đều
Per pudè volà u kite /Để bo đám riêu 1
Per guadagnà un pocu di risu per voi /Kiếm gạo cơm ăn."
At u tempu prisente, à u Village Vo-Duong (cumune chjamatu Tri village, pruvincia Bắc Ninh), a ghjente urganizeghja sempre ogni annu, versu u principiu di l'estate un cuncorsu di kite. Un gran numaru di dilettanti specializati in stu ghjocu hà participatu à questu.
KI sò ghjoculi chì devenu esse fatti da intenditori, intelligenti in a fabricazione è in e tecniche di kiteflying.
Ta corda chì serve per alzà i picculi aquiloni hè fatta di sottili lamelle di "Jiang" (Dendrecalamus patelaris), chì puderia esse rimpiazzatu da fili di cuttuni o di sita.
Wcù i grandi aquiloni, a fabricazione di a corda è di u quadru richiede un travagliu meticuloso longu, chì implica assai cura.
IIn spite di a grande diversità trà i chjucchi grandi è chjuchi, si ponu sempre distingue dui tipi principali di aquiloni : quelli cù cuda, è quelli senza cuda.
Wcù i vietnamiti, tutti l'aquiloni ùn anu micca a listessa forma chì a ghjente li dà. Mostranu i più diversi sugetti è forme, a maiò parte di elli rapprisentanu stelle è animali.
Wqualunque sia a so forma, sò custituiti da un quadru fattu di bambù è coperto cù "giấy bàn" (carta di risu). Un picculu cordone chjamatu "lèo” hè ligatu, in a lettera Y-shape, ghjustu à a so parte media. A maiò parte di i kites sò cumposti da i ghjucatori, spessu cunnisciuti, è nimu d'elli sò messi in vendita.
(Basatu nantu à un articulu di u sgiò Ngô Quý Sơn, publicatu da l'Istitutu Indochina per i Studii di l'Omu)
I. Aquiloni senza coda
a. Vàng kite /Diều vàng
Tellu “Diều vàng” hè chjamatu aquilone simplice. Hè a forma di un oviforme cù ali allungate. Puderemu scuntrà cù assai grande "Diều vàng", certi fin'à 3 metri di lunghezza è 1 metru di larghezza. Un tali kite pò esse elevatu è volatu assai altu, solu grazia à a forza di i ghjovani assai forti.
b. aquilone d'ala di gallina d'acqua /Diều cánh cốc
Tellu “Diều cánh cốc” hè fattu di duie serie di verghe di bambù chì si intersecanu à mezu. A serie horizontale hà a forma di un 8. A verticale hè custituita da un ovale à a so parte superiore, è un quadru à a so basa.
Fig.2 : Moor.hen-kite
c. Fish kite /Diều cun cá
Fig.3 : Pesci-quiloneTu so tipu di kite simula dui pesci, uniti fiancu à fiancu. On colle du papier sur les deux poissons et les orne de dessins de façon à donner au jouet la forme de deux poissons entrelacés.
d. Aquilone à farfalla /Diều cun bướm
OIn u capu di a farfalla, si mette dui lamelle di bambù curvate è sottili, chì rapprisentanu l'antenna di l'insetti.
Fig.4: Farfalla-kite
e. Crow kite /Diều cun quạ
Tellu “Diều cun quạ"Hè a forma quasi cum'è l'aquilone farfalla. L'unica differenza hè chì u "Diều quạ" ùn hà ochji, nè pedi, nè sonda. U so corpu hè in forma di triangulu piuttostu longu.
f. Character "thập" kite /Diều chữ thập
Tu so hè u tipu più simplice di kite, volatu da i zitelli sottu à deci anni. U so quadru hè custituitu da dui pezzi di bambù attaccati in una croce. U pezzu verticale di bambù hè un pocu più longu di l'orizontale.
g. Pillow kite /Diều cái gối
Fig.7: Pillow-kiteTu so tipu di kite hè identicu à l'aquilone europei (*). Hà a forma di un parallelepipedu è dui squadre ligati da quattru picculi verghe di bambù, custituendu u so quadru. I dui estremità sò ricuperati cù carta. A parte restante hè viota, senza spine è senza cuda. L'aquilone di cuscinu hè volatu in i paesi di Nam Định.
II. Kite cù coda
a. Aquilone da tavola /Diều cánh phân
Tu so tipu di kite hà a forma di un rettangulu, ligeramente curvatu à e so duie estremità. U so quadru hè abbastanza sèmplice. On attache à sa partie inférieure un cordon, comme tous les autres types de cerfs-volants, et enfin, on attache une queue faite de bandes de papier collées à un petit segment de bambù.
b. cerf-volant lunaire /Diều mặt trăng
Tu so tipu di kite hà una forma tonda è hè custituitu da una verga verticale nantu à quale hè statu fissatu un circhiu di bambù. Hè finita da una longa cuda.
c. cerf-volant scolopendrium /Diều cun rết
Tu so tipu di kite hè simpricimenti giganti è unu si trova volatu in vicinanza di u cità di Nam Định, nantu à a riva di u fiume Vi Hoang. Certi pirsuni crèdenu chì hè una invenzione cinese, è chì si chjama cusì perchè, una volta alzatu in l'aria, s'assumiglia à un scolopendrium gigante.
Oin un segmentu di bambù di un metru di longu, unu attacca cinque circles di bambù di diverse dimensioni.
Tu più grande cerculu à u mezu hè u nasu di l'animali. Dui circhi più chjuchi nantu à i dui lati di u nasu di l'animali custituiscenu l'ochji di u scolopendrium. Dui altri circles più chjuchi, posti fora di i dui ochji, sò l'arechje di u scolopendrium. Sottu u nasu, unu attache un arcu di bambù per figurà u labbro superiore di u scolopendrium, è sottu à l'ochji, si mette un altru arcu più grande per rapprisintà u so labbra inferjuri.
BDopu à u nasu di u scolopendrium ci sò una seria d'altri cerchi chì u numeru varia da cinquanta à sessanta di elli, nantu à una lunghezza chì ghjunghje, à volte, à cinquanta metri. Questi circles anu a listessa forma cù u nasu, è sò ligati da trè corde. À l'ultimu cerculu, si attaccanu duie strisce di carta o di seta ligera, custituendu l'antenne di a cuda di l'animali. Tutte e superfici inturniate sò ricuperate cù carta grossa, rivestiti cù cola di cachi, o cù seta cruda. Cum'è una particularità, stu tipu d'aquilone differisce notevolmente da tutti l'altri tipi di aquiloni descritti sopra, micca solu perchè hè assai più grande è assai più cumplicatu, ma ancu per via di a so manipolazione è di a fabricazione ; infine, per via di a so coda, cum'è, infatti, una volta volata in l'aria, sta coda, invece di falà, vola alta versu u celu, assai più altu ch'è a so testa.
NOTES :
1: "đám riêu" in vietnamita significa volà u kite veramente altu in u celu.
2: Ringraziu à u sgiò PAUL LEVY, Capu di u Dipartimentu Archeologicu di a Scola Francese di l'Extrême-Oriente, chì hà avutu a gentilezza di parlà di sta sumiglia.
NOTES :
◊ Fonte: U set di "Quattru Libri di Tết", Ass. Frof. Dottore in Storia NGUYỄN MẠNH HÙNG, Presidente di l'Istitutu di Studi di Vietnam.
BAN U TU
5 / 2023