Una storia di a rivista PRIMAVERA in COCHINCHINA - Parte 1

Hits: 240

     NUn certain nombre de journalistes vétérans des années 30 et 40 ont assurément cru que M. DIỆP VĂN KỶ lui-même était l'homme qui avait pris l'initiative de publier la première revue de printemps, suite à son adhésion au cercle de Presse, à savoir le "Đông Pháp” thời báo (Rivista francese di u tempu d'Indocina) di u cunsigliu municipale NGUYỄN KIM ĐÍNH in u 1927.

     AAncu se quella rivista era di proprietà di NGUYỄN KIM ĐÍNH - U so editore era TRẦN HUY LIỆU - U Đông Pháp Time (Fig. 1) era a rivista unica chì s’agrippava à u muvimentu naziunalistu – chì s’agitava in stu mumentu – cusì avia assicuratu l’attenzione di e masse chì l’accoltavanu è li leghjianu. Per quessa, ghjustu versu a fine di u 1927, a rivista Springtime time, cù un modestu numeru di pagine è una dimensione nurmale, avia fattu a so apparizione, stampata in culori rossi è neri, è hè stata venduta immediatamente.

dongphap.thoibao-1924-holylandvietnamstudies.com
Fig. 1: Đông Pháp Thời Báo (rivista quotidiana di Đông Pháp Time) Nr. 104, 1 di frivaru di u 1924.

     HCume i cuntenuti sò stati accolti cusì calorosamente da i lettori? Era per via di l'apparizione di grandi nomi di pulitichi cum'è PHAN CHÂU TRINH, PHAN BỘI CHÂU, o BÙI QUANG CHIÊU ? A verità hè dimustrata abbastanza à u cuntrariu - Era per via di "eccricenti" pueta NGUYỄN KHẮC HIẾU cù u so puema "Prufittate a primavera" (Chơi Xuân). Leghje a puesia "Chơi Xuân"Scrittu in u stilu simplice di l'anni 30 è 40, prima pudemu crede, ch'ellu ci contava u piacè è l'ispirazione di un ubriacu à sviutata u so bicchiere di vinu d'una boccata, ma contru à a nostra credenza, era in realtà. fà, un riassuntu preliminariu di tutte e diverse manere di gode di a primavera in tutti i periodi storichi, da a Cina à u nostru paese. Tuttu chistu cù sensi umanistici, pulitichi è militari…, destinatu à suscitarà u patriotismu.

     AÀ cette époque, bien que déjà libéré des liens des littératures chinoises et chinoises transcrites vietnamiennes, ce poète qui aspirait à conduire un mode de vie français et à apprendre à parler français, ne pouvait encore rompre avec ses «costruzioni parallele” ghjunse l’apparizione di u Thần Chung (campana miraculosa) emissione di primavera in u 1929 - Hè dispiaciutu chì u Thần Chung era di corta durata; fece a so apparizione u 7 di ghjennaghju di u 1929 è hè mortu assai ghjovanu u 25 di marzu di u 1930.

thanchung.daily.magazine-1915-holylandvietnamstudies.com
Fig. 2:  Thần Chung (campana miracolosa) rivista di primavera Ất Mão 1915.

   The Thần Chung ogni ghjornu avia un paru di distichi assai apprezzati da i so lettori à quellu tempu :

  "A campana di a matina risona trasmette à i nostri compatrioti i migliori auguri per i trè ghjorni felici Tết. Essendu più ansiosi è pienu d'amore per u nostru vechju paese, speramu chì averemu assai boni opportunità in questi ghjorni di primavera. "

    A casu simile era quellu di TRẦN THIỆN QUÝ - quandu incaricatu di u Trung Lập (Imparziale) ogni ghjornu, era assai apprezzatu da i lettori, ma quandu si unisce à u Công Luận, hà persu pocu à pocu quellu apprezzamentu.

 

 

     TU numeru di primavera - publicatu in quella primavera - ancu s'ellu era elaboratu è illuminatu - avia sempre à sparte u destinu di a nazione in ogni periodu storicu sfarente. U primu era u periodu di crisa ecunomica - è in u numeru di primavera publicatu u 14 di ferraghju 1931, l'autore NGUYỄN VĂN BA, l'editore, s'era lagnatu di e miseria di a ghjente in Cochin China in u so articulu intitulatu: "Tết di l'ultimu annu è Tết di questu annu". Rileghjemu un paràgrafu, pienu di pessimisimu, in u so articulu per pudè paragunà cù un paràgrafu amante di a vita. Tản Đà NGUYỄN KHẮC HIẾU avia scrittu in u so articulu intitulatu: "Prufittate di a primavera", citatu sopra.

   "... Mentre eramu godutu l'ultima volta di Tet, eramu tutti sicuri chì puderemu gode di u tempu Tết di quist'annu, ma ùn ci aspettavamu micca cusì cusì. L'annu passatu ùn avemu micca avutu un tempu Tết cum'è questu annu Tết tempu è à dì a verità, ùn avemu mai avutu un tempu Tết simili in a storia di a Cochin China.".

             Quantu hè tristu questu annu Tết tempu?  
            Quantu hè tristu questu tempu Tân Vi Tết?

     Iin l'anni 30, ùn ci era assai ghjurnali scritti in "quốc ngữ" (lingua naziunale latinizzata), ancu s'è u publicu literariu avia fattu a cunniscenza di e parolle latinizate. Trà quelli ghjurnali rari, u Thần Chung ogni ghjornu era u più eccezziunale.

     Afrà u gruppu di ghjurnalisti chì scrivenu ghjurnali è riviste di primavera, u Công Luận (opinione publica) ogni ghjornu avia un principiu di guida notevole: quellu di avè un gruppu separatu di editori per ogni numeru di primavera - per esempiu, u numeru speciale di primavera di l'annu 1931 hè statu scrittu da i editori NGUYỄN VĂN BA è PHÚ ĐỨC. Cù i seguenti numeri speziali di primavera hè vinutu u turnu di VÕ KHẮC THIỆU, DIỆP VĂN KỶ, poi TRẦN THIỆN QUÝ.

     AAncu se apprezzatu da i lettori mentre eranu sempre cù u Thần Chung ogni ghjornu - u gruppu Kỷ, u prestigiu di Ba era statu diminuitu quandu andavanu à travaglià per u Công Luận ogni ghjornu.

    "... Ùn pensate micca à i ghjorni luntanu, da l'ultimu annu Tân Vi (1871) finu à avà, dopu à esse sottu à u Prutitratutu francese, tutti in Cochin China avia campatu felice, è ogni volta chì Tết venia, a ghjente beia per salutà felice. a primavera finu à l'ultimu annu (1930), quandu l'atmosfera è e scene ùn eranu micca cusì felice è animatu cum'è in u passatu, ma da settanta à ottanta per centu di l'atmosfera di Tết si pudia ancu vede.

    Qualchissia chì hè natu in questa terra ricunnosce cusì. In ogni casu, tuttu hè cambiatu in questu tempu Tân Vi Tết, si pò dì chì l'annu passatu avemu avutu una deci volte d'attività mentre quist'annu ùn avemu mancu una sola. L'annu passatu, una buttrega di seta nantu à a strada Catinat puderia vende ogni ghjornu quattru o cinque centu piastre di seta, quist'annu, puderia vende solu trenta o quaranta piastre per ghjornu. Tutti si lagnanu di scuntrà cù una perdita... "

     "... Un altru mutivu di sta situazione hè custituita da i prublemi chì sò accaduti da l'ultimu annu. "

     Bma duvemu sapè chì micca tutti i ghjurnali è e riviste di primavera eranu cascati in un "stanchi è addolorati"Situazione, cum'è certi di elli, cù i so punti di vista largu, avianu previstu un bellu avvene. Rileghjemu una pagina di u Trung Lập (Imparziale) emissione di primavera scrittu da TRẦN THIỆN QUÝ è publicatu u 21 di ghjennaghju di u 1933. Avia pigliatu in prestitu un dittu francese per cuntà i cambiamenti di a prosperità è a decadenza, i chances è disgrazia - cum'è una filusufia eterna.

 

trunglap.daily.magazine-1946-holylandvietnamstudies.com
Fig. 3:  Trung Lập rivista ogni ghjornu, nr. 11 di u 1946

   "... I Francesi anu un dittu chì dice: "Hè un ventu malatu chì ùn soffia bè à nimu". Quì, u bonu hè piuttostu lento à vene, ma tutti ricunnosce chì esiste veramente.   

   "Sì ùn hè micca chì u nostru populu annamita sapi avà fà fà sapone, tesse calze, fà scarpi di legnu, è fà scarpi di pelle; tanti artisgiani chì prima eranu riservati à i Cinesi. È s'ellu ùn hè micca, cumu hè chì u nostru populu annamese sapi avà cumu apre un ristorante, coffeeshops, è vende zuppa cinese è tagliatelle cinesi.. " 

    A pochi anni dopu, u Press hè stata cuncessa assai di "libertà» cusì hè diventatu abbastanza sviluppatu soprattuttu in l'anni 1938-1939. In ogni casu, quandu a guerra scoppiò, parechji ghjurnali eranu stati sospesi cù parechji ghjurnalisti arrestati è imprigiunati. U Press cadutu in una situazione drammatica. À quellu tempu, a ghjente puderia vede solu certi ghjurnali cum'è Điện Tín (Daily Telegraph), Sài Gòn (Saigon), Truyền Tin (Comunicazione) e Dân Báo (giurnale di u populu).

     Win quantu à u Dân Báo (Giurnale Populare) - Newsman BÙI THẾ MỸ avia publicatu 3 consecutivi prublemi di primavera: in u 1940-1941-1942. In più di elli, e riviste di ĐẶNG NGỌC ÁNH è MAI VĂN NINH anu publicatu 3 numeri in l'anni consecutivi 1943-1944 è 1945.

    If l'umiliatu"tonu"Era stata messa a nuda in un tempu di crisa ecunomica, tandu, quandu hè vinutu u periodu di guerra, stu stessu tonu serviva sempre à e masse cù a so psiculugia risentita. Rileghjemu un articulu publicatu nant'à u Điện Tín in 1945.

dientin-springtime.1973-holylandvietnamstudies.com
Fig. 5: Điện Tín (Telegrafu di ogni ghjornu) Springtime Quý Sửu, 1973

  "... Solu e persone chì s'eranu rifuggiati sottu à una trinchera pudianu sapè quantu era a prufundità di a terra; è solu quelli chì eranu andati in mare pudianu sapè quantu era immensu u mare. In questi ultimi 6 anni, u nostru paese era simile à una nave chì si stava in mare, mentre à l'internu ci hè sempre una piccula trinchera per rifuggiare.. "

   PL'imperfezione di e persone consiste à pensà chì l'altri sò più benedetti chè elli stessi, mentre chì in realtà, ogni ghjornu, ricevenu assai più benedizioni cà i so cumpagni. Ancu s'ellu sia chjuca a benedizzione, duvemu esse felice di avè, postu chì hè creatu da noi stessu cum'è u refuggiu, ancu strettu, sustene ancu a pressione di u ventu, è ancu i frammenti di bombe taglienti.

   Tcappellu era a situazione in CochinChina chì HỒ BIỂU CHÁNH hè unu trà i tistimoni storici.

    Lfighjendu versu Hanoi - a culla di a nazione sana - i ghjurnalisti avianu, attraversu riviste cum'è Tri Tân (Sapienza di u Novu), Thanh Nghị (opinione publica), Trung Bắc Chủ nhật (Domenica Centrale è Nordu) lasciatu daretu à u nostru prufittu un tesoru abbundante di ducumenti, usatu pi lu Press e Circhi letterari. Di sicuru, i prublemi di primavera Trung Bắc Chủ nhật, Phong Hóa e Ngày No avia cunquistatu a mente di i lettori Chinese Cochin.

... aghjurnatu ...

 

 

(Accolta hà visitatu 75, visita di 1 oghje)